Een minderheid van de organisaties in de zorg maakt op dit moment nog gebruik van slimme sensoren en camera’s. Dat is misschien zo’n 20 procent. De verwachting is dat dit over enkele jaren een flinke meerderheid is. De technologie wordt beter, de vraag neemt toe en de jongere generatie werknemers staat er meer voor open. Het werken met een smartphone of tablet op de werkvloer is voor hen heel natuurlijk en vertrouwd.
Doelgroepen in de zorg
Slimme sensoren en zorgcamera’s worden in de zorg nu vooral gebruikt in situaties met een grote doelgroep en waarbij patiënten veel dezelfde kenmerken hebben. We zien de toepassingen vooral in de psychogeriatrische verpleeghuiszorg, bijvoorbeeld met dementerende ouderen en in de (geestelijk) gehandicaptenzorg. Met de opmars van de nieuwe technieken zoals bewegingssensoren en cameratoezicht worden de doelgroepen steeds breder. De verwachting is dat de steeds slimmere sensoren en camera’s de komende jaren ook veel worden ingezet om zorg in de thuissituatie te ondersteunen. En om met levensstijlmonitoring de achteruitgang of andere ontwikkelingen bij patiënten zoals bij te houden.
Slimme sensoren thuiszorg in opmars
Op dit moment – en naar verwachting ook de komende jaren – worden vooral twee verschillende technieken ingezet: slimme camera’s en combinaties van sensoren. De huidige generatie sensoren wordt al steeds slimmer. Een bed-sensor zoals een bedmat meet niet meer alleen gewicht, maar ook microtrillingen zodat duidelijk is dat er ook echt het gewicht van een mens op drukt. Dat geldt ook voor de stoelmat. Door verschillende sensoren te combineren (bijvoorbeeld een bedmat en een bewegingsmelder boven de deur of in de badkamer) kunnen via een server slimme combinaties worden gemaakt, afgestemd op de kenmerken en behoeften van een patiënt of bewoner. Die persoonlijke scenario’s zijn met de tablet per afdeling eenvoudig te beheren.
Slimme zorgcamera’s
Het gebruik van slimme camera’s kan dezelfde opbrengst opleveren (en meer gedetailleerde informatie), maar met een andere techniek. Daarnaast biedt de slimme camera extra mogelijkheden. Hij kan een bewegende deur onderscheiden van personen en als iemand een kamer binnenkomt, kun je zien wie het is of dat het meerdere personen zijn. Door beeld en geluid te combineren, kunnen zorgverleners bij een alarm via de slimme camera meteen even in de kamer van een patiënt kijken met hun smartphone. Of via een spraakverbinding vragen wat er aan de hand is. Zonder op voorhand al naar de kamer te gaan. Dat is misschien ook helemaal niet nodig en zorgt dan dus voor minder onnodige loopjes én minder inbreuk op de rust van patiënten.
Een bezwaar tegen cameratoezicht in een verpleeghuis, de ouderenzorg of thuiszorg kan zijn dat het voelt als een inbreuk op de privacy. Want ook als een camera niets registreert, hangt hij er wel. Daarnaast is de camera nu vooral waardevol op een kamer of in een woonhuis met één persoon. Dat verandert met de opkomende nieuwe generatie camera’s.
De uitdaging: goede implementatie
Het gebruik van slimme bewegingssensoren en camera’s in de (ouderen)zorg kan verschillende voordelen opleveren. Iedere zorginstelling moet hiervoor zelf bewuste keuzes maken. Als systemintegrator adviseren wij onze klanten graag hierover. Om de beoogde voordelen ook daadwerkelijk en optimaal te benutten, is goede implementatie van groot belang. Dat is niet zozeer een technische uitdaging, maar vooral een uitdaging gericht op het gebruik door zorgmedewerkers. Een verandering moet duidelijk voordelen opleveren voor medewerkers of patiënten, voordat zorgverleners de vernieuwing ook echt goed adopteren en benutten. Dat verdient aandacht bij de implementatie, zien wij in de praktijk.
Een voordeel kan zijn dat zorgverleners geen vaste nachtrondes meer hoeven te lopen. En gaan ze na een alarm wel ergens heen dan hebben ze ook meer tijd voor deze patiënt. In de praktijk zien wij echter ook dat zorgmedewerkers het in het begin prettig vinden om hun vaste rondes nog wel te lopen. Ze vertrouwen dan nog niet blind op de nieuwe techniek. Dat vertrouwen moet groeien. Dat is een goede reden om de vaste nachtronde niet meteen af te schaffen. Creëer bijvoorbeeld een overgangsfase van een maand. Bij zo’n implementa
tie werkt het goed om de sensoren eerst wat ruimer (oftewel: ‘dommer’) af te stellen en tijdens de overgangsfase steeds specifieker (slimmer). Het vertrouwen groeit dan direct vanaf het begin, terwijl het aantal valse meldingen afneemt.
Pas op met nieuwbouw
Het is altijd verstandig om een vernieuwing als deze klein te beginnen (als pilot) en daarna uit te bouwen. Wees daarom voorzichtig om bij de ingebruikname van nieuwbouw meteen volledig te werken met slimme sensoren of camera’s. Dat maakt de overgangsfase naar de nieuwe werkwijze bij voorbaat moeilijk omdat ‘schaduwdraaien’ en rustige afbouw van de oude situatie niet mogelijk is. Terwijl de ervaringen van medewerkers en hun vertrouwen in de nieuwe techniek veilig moeten kunnen groeien.
Investeer in begeleiding gebruikers
Onze praktijkervaringen leren ook dat het loont en essentieel is om vooraf tijd te steken in het trainen en begeleiden van de gebruikers. Geef medewerkers hiervoor de ruimte en zorg dat iedereen deelneemt aan de training. Zo kan iedereen in een kamer die voorzien is van de nieuwe techniek het zelf doen, ervaren en oefenen. Dat werkt totaal anders dan het alleen ‘laten zien’. Om deelname voor iedereen mogelijk te maken, is het verstandig om trainingen op verschillende momenten te houden. Deze tijdsinvestering verdienen zorginstellingen terug doordat een nieuw systeem ook echt goed en optimaal benut wordt.
Daarbij is ook een vast aanspreekpunt (ambassadeur) per team of afdeling waardevol. Deze key users begrijpen het systeem door en door – bijvoorbeeld wat de invloed is van een wapperend gordijn – en kunnen collega’s goed begeleiden. De eerstelijnsvragen kunnen zij direct beantwoorden en met de overige vragen helpen wij. Wij kiezen er meestal ook voor om direct na de ingebruikname een paar dagen en nachten op locatie aanwezig te zijn om direct antwoord te geven op vragen. Zorgmedewerkers hebben zelf immers vaak geen tijd (en zin) om technische zaken uit te zoeken. Techniek installeren is één ding, maar om het optimaal te benutten, is vooral begeleiding bij de manier van werken cruciaal. Dan pas kan de techniek het werk van zorgverleners en het leven van patiënten echt gemakkelijker en aangenamer maken.
Blijf evalueren
Tot slot is het waardevol om de werkwijze met slimmere sensoren of camera’s te blijven evalueren. Werkt het? Wat kan beter? Kloppen de scenario’s voor patiënten? Zijn er nieuwe stappen nodig of moeten we juist iets terugdraaien? Maak deze zaken onderdeel van het vaste (multidisciplinaire) overleg. Deze continue aandacht is een verschil met traditionele verpleegoproepsystemen, maar zo kan de nieuwe techniek meer voordelen opleveren en het best benut worden.
Om dezelfde reden adviseren wij om na onze begintrainingen ook een of twee keer per jaar een vervolgtraining te houden. Zo kunnen kleine gebruikersfoutjes die in de werkwijze sluipen weer worden weggenomen en alle mogelijkheden beter benut worden. Wij kunnen daarbij gebruikmaken van de gebruikersdata die wordt opgebouwd tijdens het werken met een systeem.
Meer weten over slimme bewegingssensoren en cameratoezicht in de (thuis)zorg?
Wilt u meer weten over het gebruik van slimme sensoren en slimme camera’s in de praktijk of de mogelijkheden voor uw organisatie? Neem dan contact met ons op via telefoonnummer 088-938 2222 of gebruik het contactformulier.
Meer actueel
Actuele thema's
